Các biến chứng của cắt mí mắt bạn nên biết

Cắt mi mắt là một trong những loại phẫu thuật thẩm mỹ phổ biến nhất trong tạo hình thẩm mỹ vùng mặt. Tuy nhiên, cắt mi mắt không hề đơn giản như nhiều người quan niệm mà tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng có thể gặp phải gây ảnh hưởng chức năng và di chứng thẩm mỹ lâu dài, nhất là khi được thực hiện bởi những người không được đào tạo về chuyên môn và không có kinh nghiệm về loại phẫu thuật này. Các biến chứng sớm như chảy máu sâu trong ổ mắt, nhiễm trùng, phù kết mạc thường nghiêm trọng và đòi hỏi phải được xử lí cấp cứu. Các biến chứng muộn thường gặp như mí mắt bị sụp xuống, mí mắt bị trợn, mí mắt bị lõm sâu, nếp mí mắt quá to, nhiều nếp mí, mí mắt không đều, nhắm mắt không kín, mí mắt trông giả tạo không tự nhiên... Việc sửa chữa các trường hợp cắt mí mắt bị hỏng thường khó khăn và không phải lúc nào cũng làm được. Tốt hơn cả là nên phòng ngừa các tác hại của cắt mí mắt. Bạn nên cân nhắc cẩn thận và chọn lựa cho mình một bác sĩ có uy tín và chất lượng để thực hiện cắt mi mắt cho mình.

 

Phẫu thuật thẩm mỹ mi mắt hay cắt mi mắt là gì?

Phẫu thuật thẩm mỹ mi mắt hay cắt mi mắt bao gồm cắt mi mắt trên, cắt mi mắt dưới, hoặc cắt mắt hai mí, để làm đẹp và trẻ hoá vùng mi mắt, làm thay đổi hình ảnh của khuôn mặt. Các phẫu thuật thông thường bao gồm cắt bỏ da thừa, một ít cơ và bọng mỡ thừa mí mắt, tạo mắt hai mí ở mí trên, thắt chặc cơ vòng mi hoặc thắt chặc góc mắt ngoài ở mí mắt dưới, đôi khi kết hợp với vạt cơ, vạt mỡ hoặc cấy ghép mỡ để làm đầy các vùng lõm ở hốc mắt.

Kỹ thuật cắt mí mắt trên tạo mắt 2 mí hay còn gọi là cắt mắt hai mí. 

 

Hình ảnh mô tả kỹ thuật cắt mí mắt dưới qua da.

 

Phẫu thuật thẩm mỹ mi mắt hay cắt mi mắt có bị biến chứng hay tác hại gì không?

Phẫu thuật thẩm mỹ mi mắt hay cắt mi mắt là một trong những phẫu thuật thành công và hài lòng nhất trong phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ vùng mặt. Mặc dầu vậy, phẫu thuật viên không nên tự mãn về kỹ thuật của mình. Ngay cả những bác sĩ thẫm mỹ cắt mi mắt khéo léo và kinh nghiệm nhất cũng sẽ gặp những biến chứng phẫu thuật một lúc nào đó trong sự nghiệp của họ.

Khách hàng thường không ý thức về những phức tạp của phẫu thuật mi mắt, lại bị lôi kéo bởi các phương tiện truyền thông quảng cáo, nên có thể dễ dãi giao phó phẫu thuật cắt mí mắt của mình cho những người không có chuyên môn, không có kinh nghiệm, vì vậy các biến chứng hay tác hại sau cắt mí mắt xảy ra thường xuyên hơn.

Tuy nhiên, nhiều biến chứng hoặc các trường hợp cắt mí mắt bị hỏng có thể được giảm thiểu và phòng ngừa với một kế hoạch trước mổ được tính toán kỹ lưỡng và một kỹ thuật tỉ mỉ, cẩn thận.

Các loại biến chứng nào có thể gặp sau phẫu thuật cắt mi mắt?

1. CHẢY MÁU SÂU TRONG Ổ MẮT VÀ MẤT THỊ  LỰC NẶNG

Đây là biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm và đáng ngại nhất vì có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn. Tần suất chảy máu ổ mắt khoảng 1/2000, chảy máu ổ mắt và mất thị lực vĩnh viễn là 1/10.000, thường xảy ra trong vòng 24h sau mổ nhưng có thể xuất hiện 1 tuần sau mổ.

Chảy máu thường do kéo túi mỡ, cắt mỡ thô bạo không cầm máu kỹ, hoặc chảy máu muộn ở những bệnh nhân với tăng huyết áp không được kiểm soát.

Hình ảnh chảy máu hốc mắt bên trái sau cắt mi mắt, đe dọa thị lực

Mất thị lực có thể sinh ra từ sự chèn ép vi mạch dẫn đến thiếu máu cục bộ thần kinh thị giác. Nếu áp lực ổ mắt vượt quá áp lực của động mạch mắt hoặc động mạch trung tâm võng mạc sẽ gây nên tắc động mạch trung tâm võng mạc.

Với sự điều trị nhanh chóng, sự mất thị lực có thể hồi phục.

Đây là một cấp cứu nội và ngoại khoa, cần chẩn đoán nhanh chảy máu nặng sau mổ để cho phép can thiệp nhanh chóng và đúng lúc và đề phòng di chứng mất thị lực vĩnh viễn.

2. NHIỄM TRÙNG

Biến chứng này cũng hiếm gặp, chiếm tỉ lệ khoảng 2/1000.

Viêm tổ chức hoại tử (Necrotizing fasciitis) do tụ cầu vàng hoặc liên cầu tan máu nhóm A,B cũng đã được báo cáo sau tạo hinh cắt mi mắt. Nhiễm trùng nặng này lúc đầu có thể khó phân biệt với những nguyên nhân khác, tuy nhiên bệnh tiến triển nhanh khi nhiễm trùng lan dọc theo những lớp cân tương đối ít mạch máu.

Hình ảnh biến chứng nhiễm trùng sau phẫu thuật thẩm mỹ mi mắt

Phù căng, mất cảm giác tại chỗ, và/hoặc đau, những bọng nước màu tím chứa dịch máu huyết thanh, nằm trên tổ chức hoại tử, và một ranh giới rõ giữa vùng nhiễm trùng và vùng lân cận không tổn thương là những điểm đặc trưng của sự nhiễm trùng nguy hiểm này.

3. PHÙ NỀ NẶNG

Một ít sưng nề thường xuất hiện trong mọi loại phẫu thụât, thường nặng hơn trong vòng 24-48 h sau mổ. Mức độ sưng nề thường liên quan đến một số yếu tố ngoại khoa như sự bầm tím, đốt điện quá mức, sự cắt hoặc thao tác trên tổ chức rộng lớn, và sự bóc tách vùng góc mắt ngoài gây nên sự phá vỡ bạch mạch.

Biến chứng phù nề nặng sau cắt mi mắt

Bệnh nhân cũng có thể làm giảm sự phù nề sau mổ bằng việc sử dụng gạc lạnh, giữ đầu cao và giảm hoạt động.

Nguyên nhân hay gặp nhất của phù nề nặng mi mắt tăng dần bao gồm nhiễm trùng, viêm mi mắt kết mạc nhiễm độc dị ứng, và hiếm hơn là chứng mày đay lạnh mắc phải tiên phát (primary acquired cold urticaria).

Các loại thuốc nhỏ mắt đều có thể gây phản ứng dị ứng nhiễm độc.  Ngứa dữ dội, đỏ da, viêm kết mạc nhiều hơn mong đợi nên đựơc nghi ngờ phản ứng dị ứng và thuốc nhỏ mắt nên được dừng ngay lập tức.

4. PHÙ KẾT MẠC (CONJUNCTIVAL CHEMOSIS)

Phù kết mạc thường do bóc tách rộng vùng quanh ổ mắt và góc mắt ngoài, do phản ứng với sự khô giác mạc, hở mi, dị ứng  thuốc bôi hoặc thuốc nhỏ mắt, phù nề dưới kết mạc sau mổ.

Phù kết mạc nặng hay gặp ở bệnh nhân bị bệnh da màu hồng do giãn mao mạch (Rosacea).

 

Phù kết mạc nặng sau cắt mí mắt

5. NHÌN ĐÔI

Nhìn đôi cũng là một biến chứng nguy hiểm đáng sợ nhưng có thể tránh được của phẫu thuật thẩm mỹ mí mắt.

Những tổn thương tới cơ chéo dưới và ít gặp hơn là cơ trực dưới là những nguyên nhân nghiêm trọng nhất của nhìn đôi sau tạo hình cắt mi mắt dưới.

Hiếm hơn, rối loạn chức năng cơ trực trong có thể xảy ra với sự cắt bọng mỡ trong ở mi trên. Những tổn thương cơ chéo trên cũng đã được báo cáo.

Rối loạn chức năng cơ vận nhãn tạm thời có thể do chảy máu hoặc phù nề bên trong cơ do chấn thương. Một cơ chế khác của nhìn đôi tạm thời có thể là sự nhiễm độc cơ liên quan đến thuốc gây tê tại chỗ.

Lác mắt vĩnh viễn có thể xảy ra sau sự tổn thương thần kinh hoặc cơ trực tiếp hoặc gián tiếp. Cơ chéo dưới là cơ ngoại nhãn bị tổn thương nhiều nhất trong phẫu thuật thẩm mỹ mi mắt.

Nhìn đôi nặng sau mổ nên được theo dõi sát sao, nếu không biến mất hoàn toàn sau 8 tuần, sự thăm khám với chuyên gia bệnh lác mắt nên được chỉ định.

6. SỤP MI MẮT

Mí mắt bị sụp xuống là biến chứng có thể gặp sau phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ cắt mi mắt trên.

Sụp mi mắt thường đi kèm với sa trễ da và có thể không được nhận diện trước mổ. Sụp mi đáng kể phải được chẩn đoán và điều trị trước hoặc cùng với phẫu thuật tạo hình cắt mi mắt.

Sụp mi thường xảy ra sau cắt mi trên do phù nề, giảm chức năng cơ Muller và cơ nâng mi hoặc do hình thành ổ máu tụ. Phần lớn các trường hợp, tình trạng sụp mi được cải thiện một khi giảm phù nề và bầm tím, các cơ nâng mi hồi phục lại chức năng như trước mổ.

Sự phù nề bạch mạch kéo dài hoặc máu tụ tiêu chậm có thể gây nên những sự thay đổi ở cân và cơ nâng mi mà không thể hồi phục hoàn toàn.Tương tự, sự bong điểm bám của cân cơ nâng mi trong phẫu thuật cắt mi mắt do cắt quá mức cơ vòng mi trước sụn hoặc mỡ trước cân cũng gây nên sụp mi mắt vĩnh viễn.

Biến chứng sụp mi mắt bên phải sau phẫu thuật cắt mi mắt trên

Nếu sụp mi mắt đáng kể về mặt lâm sàng vẫn còn tồn tại dai dẳng sau 3-6 tháng, phẫu thuật sửa chữa sụp mi có thể được chỉ định.

7. MẮT NHẮM KHÔNG KÍN, CO RÚT MI MẮT, TRỄ MI, TRỢN MI

Tình trạng hở mi thường xảy ra sau phẫu thuật sửa sụp mi, và ít găp hơn sau tạo hình cắt mi mắt trên và cắt mi mắt dưới.

Rối loạn chức năng cơ vòng mi trước sụn hoặc thậm chỉ nhiễm độc cơ do thuốc tê tại chỗ có thể góp phần làm cho mắt nhắm không kín.

Trong phần lớn các trường hợp, hở mi nhẹ sẽ hết sau vài ngày hoặc vài tuần sau mổ.

Tuy nhiên, cắt bỏ da và cơ mi trên hay mi dưới quá mức có thể gây hở mi kéo dài. Mắt nhắm không kín có thể làm khô mắt và dẫn đến viêm giác kết mạc bộc lộ.

Biến chứng mắt nhắm không kín sau phẫu thuật thẩm mỹ cắt mi mắt

Hở mi sau mổ có thể xảy ra sau sự co rút của các tổ chức lá giữa của mi trên (vách ngăn, cân cơ nâng mi) và mi dưới (vách ngăn, cơ co rút mi dưới).

Biến chứng co rút mi trên gây hở mi sau phẫu thuật cắt mi mắt

Biến chứng co rút mi dưới sau phẫu thuật cắt mi mắt dưới

Biến chứng trễ mi dưới (lộn mi dưới) sau phẫu thuật lấy da mỡ thừa mi mắt dưới

Một số trường hợp do lựa chọn vị trí nếp mí không đúng hoặc mũi khâu vào cân cơ nâng mi quá căng có thể gây lộn bờ mi hay trợn mí.

Nhìn chung các trường hợp này dân gian hay gọi là cắt mí bị trợn.

Biến chứng trợn mi bên trái sau cắt mắt hai mí

8. MI MẮT BỊ LÕM SÂU

Mí mắt bị lõm sâu sau phẫu thuật thẩm mỹ mi mắt thường do cắt quá nhiều mỡ và cơ mí mắt. Điều trị biến chứng mí mắt lõm sâu rất khó khăn, bằng các kỹ thuật làm đầy vùng lõm như sử dụng cơ vòng mi bên cạnh, phân bố lại mỡ ổ mắt, cấy ghép mỡ tự do, hoặc tiêm các chất làm đầy (filler).

Biến chứng mí mắt lõm sâu sau cắt mi mắt trên

9. NẾP MÍ XẤU (NẾP MÍ QUÁ TO, QUÁ SÂU, NẾP MÍ KHÔNG CÂN XỨNG...)

Xác định các rãnh nếp mí đã tồn tại trước mổ, đo đạc chính xác và vẽ vị trí đường rạch da mi trên là quan trọng để giảm nguy cơ mất cân xứng nếp mi sau mổ.

Ngoài trường hợp nếp mí không đều, có nhiều trường hợp nếp mí sau phẫu thuật rất xấu do lỗi kỹ thuật như nếp mí quá sâu (cắt mí mắt bị sâu), nếp mí quá to (cắt mí mắt bị to), nếp mí mờ nhạt, đứt đoạn, quá chùng, hoặc nhiều nếp mí...

Nếp mí mờ nhạt không rõ ràng sau cắt mắt hai mí

Nếp mí quá to, mờ nhạt, sụp mí mắt 2 bên sau cắt mắt 2 mí

Việc sửa chữa các trường hợp này dễ hay khó phụ thuộc vào sự hiện diện của da thừa, thông thường chỉnh sửa các nếp mí to là khó hơn các nếp mí nhỏ, nếp mí quá sâu khó hơn nếp mí mờ nhạt.

Nếp mí quá to, quá sâu, sụp mi mắt 2 bên, thừa da đuôi mắt sau phẫu thuật thẩm mỹ mi mắt trên

Nhiều nếp mí bên trái sau cắt mắt 2 mí

10. NẾP DA GÓC MẮT TRONG (MEDIAL CANTHAL WEBBING) 

Sự cắt quá nhiều da mi bên trong bao gồm một ít da mũi, mang kính đeo mắt, hoặc một nếp gấp da tồn tại trước đó làm tăng nguy cơ hình thành nếp da góc mắt trong.

Massage nhẹ nhàng sau mổ có thể có ích cho những nếp da nhẹ.

Biến dạng góc mắt trong lớn hơn có thể đòi hỏi tạo hình chữ Z, hoặc những vạt chuyển tạo hình W, hoặc vạt đẩy Y-V.

11. MÍ MẮT THÂM ĐEN (TĂNG SẮC TỐ)

Tăng sắc tố sau cắt mi mắt có thể do bầm tím tiêu chậm và những sản phẩm phân huỷ của hồng cầu gây nên biến màu da bên trên. Sự nhiễm sắc tố này thường tự hạn chế.

Cầm máu kỹ và giải phóng máu tụ sau mổ có thể giảm xu hướng tăng sác tố.

Những sự thay đổi sắc tố sau viêm cũng có thể dẫn đến làm đen da.

Sự tiếp xúc ánh sáng sau mổ là nguyên nhân hiếm gặp của tăng sắc tố, nhưng việc đeo kính râm với sự bảo vệ tia cực tím là hữu ích trong thời kỳ hồi phục sau mổ.

12. NHỮNG BẤT THƯỜNG VỀ SẸO

Những tổn thương nhiệt quá mức do đốt điện có thể gây ra sẹo phì đại ở vùng mi mắt, nhất là ở phía trong và phía ngoài. Những người có tiền sử sẹo lồi, sẹo quá phát có thể tăng nguy cơ hình thành sẹo quá phát. Sẹo lồi thật sự ở mi mắt là cực kỳ hiếm. Đôi khi có thể gặp các loại sẹo lõm, sẹo giãn nhìn thấy rõ ở mí mắt (cắt mí mắt bị sẹo), chủ yếu là do lỗi kỹ thuật.

Các biến chứng sau cắt mí mắt có điều trị được không?

Điều trị các biến chứng sau cắt mí mắt thường khó khăn. Cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời các biến chứng sớm của phẫu thuật cắt mí mắt có thể giúp phục hồi lại tình trạng của mí mắt.

Phẫu thuật sửa chữa lại các trường hợp cắt mí mắt bị hỏng có thể được cân nhắc sau 3-6 tháng, thông thường các phẫu thuật loại này rất khó khăn, đòi hỏi kiến thức và kinh nghiệm của phẫu thuật viên. Vì vậy, tốt hơn cả là nên phòng ngừa các biến chứng hoặc tác hại của cắt mí mắt.

Làm thế nào để phòng ngừa các biến chứng của cắt mí mắt?

Trước hết, bạn nên chọn một cơ sở thẩm mỹ có uy tín, có giấy phép hoạt động phẫu thuật thẩm mỹ. Điều đó có nghĩa là cơ sở này có một bác sĩ phụ trách chuyên môn kỹ thuật, bác sĩ này ít ra cũng đã được các cơ quan chức năng như Sở y tế hay Bộ y tế thẩm định về trình độ chuyên môn, kinh nghiệm thực hành phẫu thuật thẩm mỹ. Các cơ sở vật chất của cơ sở này cũng được thẩm định đủ điều kiện để thực hiện các dịch vụ phẫu thuật thẩm mỹ. Bạn có thể kiểm tra giấy phép hoạt động của cơ sở thẩm mỹ qua các thông tin đăng trên website, facebook, hoặc có thể xem trực tiếp tại cơ sở đó (thường được niêm yết công khai tại phòng khám, bệnh viện theo yêu cầu của Sở y tế, Bộ y tế). Bạn cũng có thể tham khảo trên các kênh thông tin điện tử của Sở y tế liên quan.

Tuy nhiên, một cơ sở thẩm mỹ được cấp giấy phép hoạt động phẫu thuật thẩm mỹ cũng không có nghĩa là một sự đảm bảo hoàn toàn cho bạn. Bởi vì hiện nay có rất nhiều cơ sở thẩm mỹ thuê bằng của bác sĩ phụ trách chuyên môn kỹ thuật nhưng thực hiện phẫu thuật lại là người khác, có thể là bác sĩ trẻ mới ra trường chưa có nhiều kinh nghiệm, thậm chí là điều dưỡng hoặc thảm hoạ hơn là những người không phải là bác sĩ. Vì vậy, bạn phải chắc chắn rằng bác sĩ phẫu thuật cho bạn phải là người được đào tạo chuyên sâu về phẫu thuật thẩm mỹ, có kinh nghiệm cắt mí mắt, tối thiểu phải có chứng chỉ hành nghề phẫu thuật thẩm mỹ, tốt hơn hết nên là bác sĩ phụ trách chuyên môn kỹ thuật của cơ sở này. Bạn nên tin tưởng tên tuổi của một bác sĩ cắt mí mắt đẹp, uy tín hơn là thương hiệu chung chung của một cơ sở thẩm mỹ (thẩm mỹ viện, phòng khám, bệnh viện).

Bác sĩ mà bạn chọn lựa để cắt mí mắt cho mình cũng nên là người có những phản hồi tốt đẹp của các khách hàng, tốt hơn cả là bạn nên thấy sản phẩm của bác sĩ đó và được giới thiệu bởi một người quen đáng tin cậy là khách hàng của bác sĩ. Bạn nên đến trực tiếp để trải nghiệm sự tư vấn toàn diện của bác sĩ này trước khi có quyết định cuối cùng.

Một khi đã chọn lựa được bác sĩ và có quyết định phẫu thuật, bạn nên theo sát những sự hướng dẫn của bác sĩ trước, trong và sau phẫu thuật.

Bạn cũng đừng e ngại mà nên gọi ngay cho bác sĩ của bạn nếu bạn thấy có vấn đề gì bất thường nghi ngờ biến chứng sau phẫu thuật.

Tóm lại:

Phẫu thuật thẫm mỹ mi mắt là một sự lựa chọn chính đáng và hữu ích trong việc làm đẹp và trẻ hoá khuôn mặt. Bác sĩ và bệnh nhân đều phải thận trọng như nhau về sự đơn giản bề ngoài của phẫu thuật cắt mi mắt. Một sự hiểu biết toàn diện về các biến chứng nguy hiểm của cắt mí mắt và cách xứ lý chúng là cấp bách cho tất cả phẫu thuật viên thực hiện các phẫu thuật thẩm mỹ mí mắt.